Hayat Tarzıma Karışıyorlar karıştırtmam

Dün akşam beşiktaşta Ege mutfağına getirdiği yorumla damağımda taht kuran bi mekanda yemek yiyorduk. Cephesi boydan boya cam kaplı, içindeki on masanın tamamı sokağın karşı yakasından bile net görünen, kapalı bir mekan. İçeriye üç adam girdi. Kara paltolar, kara bıyıklar, kara bakışlarla masaların arasında dolaşıp turlarını bitirdiler ve çıkışa yöneldiler. “Ne iş?” dediğimizde de o özenli iç mimari tasarımının içine eden eşşek kadar afişi gösterdi: Sigara İçmek Yasaktır.     Dayılar sigara kontrolü yapıyormuş. O küçücük mekanda bir sigara bile içen olsa dışarıdan bile görünür, kokusu anında hissedilirdi; ama dayılar gözle ve herkesle gözgöze gelerek kontrol etti. Bakışlarındaki küçümseme ve aşağılama tavrı doğalarından mı, makamlarından mı, yoksa masalardaki içkilerden mi kaynaklanıyor bilemedim. Elimde olmadan ben de pis pis baktım, başkaları da Şimdi çıkıp “Bu rutin kontrol, biz sizin sağlığınız için çalışıyoruz” deseler haklı görünürler. Oysa benim hayat tarzım rutin olarak kontrol edilmemek. İlle de kontrol etmek isteyen, bana hissettirmeden etmenin yolunu bulsun. Bulamıyorsa gelsin öğreteyim. Başbakan da hayat tarzına karışıyor. Üstelik aksini iddia ederken, aynı cümle içind Bir başbakan “Iksırıncaya tıksırıncaya kadar içiyorlar, kimsenin hayat tarzına karışıyor muyuz? dediği an, birilerinin hayat tarzına zaten karıştı. İnsanlar içki içince aksırıp tıksırmadığına göre burada bir mecaz var. Bu mecaz olumsuz anlamda. İçki içmenin dozuyla ilgili. “Dozunu kaçırana kadar içiyorlar yine de birşey demiyoruz” ifadesi bir nevi kıyak yapıyoruz demek. Bazen karışmıyorum demek de bir “karışmadır” sayın abicim. Karışmamayı vaad ediyorsan, harbiden karışmayacaksın. Ya da açık açık “Ben karışırım” diyeceksin, fair play ortamında kapışacaksın.Gençliği koruma komisyonu da hayat tarzına karışıyor. Herhangi bir konuda 24 yaş sınırı getiremezsin. Bu 18-24 yaş arasındaki eşit anayasal vatandaşlık haklarına sahip olanların değil hayat tarzı, hukuki varlıklarına müdahale. “ABD’de bazı eyaletlerde böyle” diye gerekçe öne süremezsin. Çünkü o eyaletlerde rüşd ve seçme hakları da o yaştadır. 18 yaşındakine anayasayla verdiğin hakların birazını yönetmelikle 24 yaşına kadar geri alamazsın. 18 buçuk yaşındaki ayyaş, anayasa mahkemesine bireysel başvuru hakkını kullanır, yürütmeni durdurur; bir ayyaşla başedemezsin. Sadece iktidar değil, başkaları da karışıyor. Akademik unvan sahibi hocalar üniversitede hangi meslekdaşlarının hangi gazeteyi okuduğuna karışıyor Hastanedeki hekimbaşı hangi hemşirenin kimle flört ettiğine karışıyor. Elinden gelse patron işçinin, işçi patronun hayat tarzını değiştirmeye kalkacak. Gazeteci kendini first lady’nin giyimine laf atmaya hak sahibi görüyor, öğretmen öğrencinin saçının uzunluğuna takıyor Komşu komşuya karışıyor. İyice bir bakarsak herkes herkesin hayat tarzına karışıyor. Hep karıştı, daha karışacak gibi görünüyor; çünkü karışmama örneği sergileyerek alınacak bir model hiç olmadı; “Karıştırmam!” diyen çıkmadı; “Karıştırtmam” diyen otoriteye de rastlanmadı.Dün akşam Karaköy’de Ege mutfağına getirdiği yorumla damağımda taht kuran Maya’da yemek yiyorduk. Cephesi boydan boya cam kaplı, içindeki on masanın tamamı sokağın karşı yakasından bile net görünen, kapalı bir mekan. İçeriye üç adam girdi. Kara paltolar, kara bıyıklar, kara bakışlarla masaların arasında dolaşıp turlarını bitirdiler ve çıkışa yöneldiler. “Ne iş?” dediğimizde de o özenli iç mimari tasarımının içine eden eşşek kadar afişi gösterdi: Sigara İçmek Yasaktır.Dayılar sigara kontrolü yapıyormuş. O küçücük mekanda bir sigara bile içen olsa dışarıdan bile görünür, kokusu anında hissedilirdi; ama dayılar gözle ve herkesle gözgöze gelerek kontrol etti. Bakışlarındaki küçümseme ve aşağılama tavrı doğalarından mı, makamlarından mı, yoksa masalardaki içkilerden mi kaynaklanıyor bilemedim. Elimde olmadan ben de pis pis baktım, başkaları da…     Şimdi çıkıp “Bu rutin kontrol, biz sizin sağlığınız için çalışıyoruz” deseler haklı görünürler. Oysa benim hayat tarzım rutin olarak kontrol edilmemek. İlle de kontrol etmek isteyen, bana hissettirmeden etmenin yolunu bulsun. Bulamıyorsa gelsin öğreteyim.     Başbakan da hayat tarzına karışıyor. Üstelik aksini iddia ederken, aynı cümle içinde… Bir başbakan “Iksırıncaya tıksırıncaya kadar içiyorlar, kimsenin hayat tarzına karışıyor muyuz?” dediği an, birilerinin hayat tarzına zaten karıştı. İnsanlar içki içince aksırıp tıksırmadığına göre burada bir mecaz var. Bu mecaz olumsuz anlamda. İçki içmenin dozuyla ilgili. “Dozunu kaçırana kadar içiyorlar yine de birşey demiyoruz” ifadesi bir nevi kıyak yapıyoruz demek. Bazen karışmıyorum demek de bir “karışmadır” sayın abicim. Karışmamayı vaad ediyorsan, harbiden karışmayacaksın. Ya da açık açık “Ben karışırım” diyeceksin, fair play ortamında kapışacaksın.     Gençliği koruma komisyonu da hayat tarzına karışıyor. Herhangi bir konuda 24 yaş sınırı getiremezsin. Bu 18-24 yaş arasındaki eşit anayasal vatandaşlık haklarına sahip olanların değil hayat tarzı, hukuki varlıklarına müdahale. “ABD’de bazı eyaletlerde böyle” diye gerekçe öne süremezsin. Çünkü o eyaletlerde rüşd ve seçme hakları da o yaştadır. 18 yaşındakine anayasayla verdiğin hakların birazını yönetmelikle 24 yaşına kadar geri alamazsın. 18 buçuk yaşındaki ayyaş, anayasa mahkemesine bireysel başvuru hakkını kullanır, yürütmeni durdurur; bir ayyaşla başedemezsin.Sadece iktidar değil, başkaları da karışıyor. Akademik unvan sahibi hocalar üniversitede hangi meslekdaşlarının hangi gazeteyi okuduğuna karışıyor… Hastanedeki hekimbaşı hangi hemşirenin kimle flört ettiğine karışıyor. Elinden gelse patron işçinin, işçi patronun hayat tarzını değiştirmeye kalkacak. Gazeteci kendini first lady’nin giyimine laf atmaya hak sahibi görüyor, öğretmen öğrencinin saçının uzunluğuna takıyor…Komşu komşuya karışıyor. İyice bir bakarsak herkes herkesin hayat tarzına karışıyor. Hep karıştı, daha karışacak gibi görünüyor; çünkü karışmama örneği sergileyerek alınacak bir model hiç olmadı; “Karıştırmam!” diyen çıkmadı; “Karıştırtmam” diyen otoriteye de rastlanmadı.